Vorig jaar heeft Hollandse Delta een deel van de veenkade langs de Keen in Strijen versterkt. „Onder de waterspiegel kwamen we van alles tegen wat daar niet thuishoort”, zegt heemraad Hennie Wiersma. „Onder andere deze granaathuls. Die hoort thuis in een museum.” En met deze woorden schenkt zij de vondst aan de oudheidkundige vereniging ‘Het Land van Strijen’.
„Deze huls krijgt een vaste plek in ons museum”, zegt bestuurslid Chris van Ballegooijen. Op de huls staan inscripties. Die letters en getallen vertellen veel over de herkomst van de munitie, weet erfgoedadviseur Christian Quist van de gemeente Hoeksche Waard. In het gemaal legt hij de betekenis uit.
Inscripties
Aan de bovenzijde zie je een R met daarachter een leeuw. Elders staat het getal 17. „De leeuw is het symbool van het Tsjecho-Slowaakse leger. Het getal 17 slaat op het jaartal 1917. Het jaar waarop Tsjecho-Slowakije het type kanon in gebruik nam.”
Skoda
Op de ontsteker staat ‘Vz 35s’. Dit betekent dat het Tsjechische leger dit type ontsteker in 1935 in gebruik heeft genomen. Tenslotte is er in de huls een pijl met vleugels gegraveerd. Deze pijl verwijst naar de Skodafabriek in Pilsen, die heel lang munitie voor het Tsjechische leger heeft gemaakt.
Tegenwoordig maakt het bedrijf auto’s. Maar ze gebruiken nog steeds hetzelfde logo als toentertijd. Overigens betekent het Tsjechische woord skoda ‘schade’. Waarschijnlijk ook nog een overblijfsel uit de tijd dat ze munitie maakten.
Hollandsch Diep
Dan blijft de vraag over hoe een Tsjechische granaat in Strijen terechtkomt. Daarvoor gaan we terug naar 1944. Vanuit het zuiden rukten de geallieerde troepen op om Nederland te bevrijden. De Hoeksche Waard was nog bezet gebied. In het laatste oorlogsjaar is bij het Hollandsch Diep hevig gevochten.
De Duitsers gebruikten voor de verdediging van hun bezette gebieden geschut en munitie die zij hadden buitgemaakt in veroverde landen. Dat was waarschijnlijk hier ook het geval. „Zo komt een granaathuls uit Tsjechië dus ruim 800 kilometer verderop in Strijen terecht”, besluit Christian zijn verhaal.