Is er toekomst voor de Zandhommel?

PvdA heemraad Hennie Wiersma van het waterschap Hollandse Delta en Astrid Withagen van
Natuurmonumenten namen de eerste exemplaren van het onderzoeksrapport over de Zandhommel
in ontvangst. Gert Huijzers bundelt in dat rapport zijn jarenlange onderzoek naar deze diersoort, die
uit ons land dreigt te verdwijnen. Het rapport geeft inzicht in wat er moet gebeuren. Nu is het
kwestie van doen.

Van algemeen, naar zeldzaam

Waar gaat het heen met de Zandhommel? Deze vroeger zo algemene bijensoort is hard achteruit
gegaan. Ja, een hommel behoort tot de bijen en het gaat niet goed met deze groep. Van de 360
soorten wilde bijensoorten in ons land staat 55 % op de rode lijst. En de Zandhommel die je ooit
overal in ons cultuurlandschap kon aantreffen vind je eigenlijk nog maar op twee plekken in
behoorlijke aantallen. In het westen van de Hoeksche Waard en in de Biesbosch.
Gert Huijzers deed jarenlang onderzoek naar de Zandhommel in het westen van de Hoeksche Waard.
De resultaten van dit onderzoek zijn gebundeld in het door HW zoemt en Hoekschewaards
Landschap uitgegeven rapport “Bloemkeuze van de Zandhommel”. Naast het dieet van deze
diersoort komen ook de andere aspecten van zijn leefomgeving nadrukkelijk aan de orde. We weten
nu wat we moeten doen om de Zandhommel een toekomst te geven en de populaties in de
Biesbosch en de Hoeksche Waard via een “Zandhommelzuidas” met elkaar te verbinden, zodat ook
weer genetische uitwisseling mogelijk wordt.

Aan de slag

Natuurmonumenten en het waterschap zijn belangrijke organisaties hiervoor. Het natuurgebied
Korendijkse Slikken van Natuurmonumenten is het belangrijkste resterende kerngebied voor de soort
en de dijken kunnen belangrijke verbindingen worden bij een juist beheer. Wat niet wegneemt dat
ook de andere overheden, boeren en natuurorganisaties belangrijk zijn. Samenwerking is cruciaal,
aldus het rapport van Gert.
Heemraad Hennie Wiersma:
“Het is duidelijk, dat voor Waterschap Hollandse Delta het Groenbeleidsplan, niet alleen een
papieren werkelijkheid is. Daarom is er een grote motivatie, om te leren van de onderzoeken en
ervaring van mensen in het veld. Het fantastische onderzoek van Gert Huijzers in een deel van ons
gebied in de Hoeksche Waard en het initiatief om samen met onze medewerkers, hiervoor een
studiedag te organiseren is goud waard. De kennis van buiten naar binnen brengen en andersom, van
elkaar horen hoe je het meest kan bereiken, door te weten waar je op moet letten. Maatwerk blijft
op zijn plaats: we hebben de verantwoordelijkheid om te zorgen voor meer biodiversiteit, zodat niet

alleen de zandhommel, maar ook vele soortgenoten de bloemen kunnen vinden waar ze dol op zijn.
En dat is uitgebreid beschreven in het onderzoek van Gert: “de Bloemenkeuze van de zandhommel”.
Een simpel dieet, maar moeilijk verkrijgbaar. Dank voor dit mooie rapport. Onze taak is, dat die
informatie bij de medewerkers komt, die daadwerkelijk met het maaibeheer aan het werk zijn.”
Met het beheer van verpachte dijken kunnen nog stappen worden gezet. Water Natuurlijk blijft
daarop aandringen. Dat helpt de Zandhommel maar ook tal van andere soorten en de biodiversiteit
in het algemeen. Monitoring helpt ook. Iedereen kan waarnemingen melden via waarneming.nl. Er
schijnen enkele meldingen van Goeree Overflakkee te zijn. Samen de schouders eronder. Uitsterven
kunnen we echt niet laten gebeuren.