Water Natuurlijk vindt het belangrijk dat op gronden van het waterschap de waterschapsdoelen centraal staan. Voor dijken gaat het dan om veiligheid en sinds kort ook om herstel van biodiversiteit. Biodiversiteit verbetert de erosiebestendigheid van een dijk en geeft dus een betere bescherming tegen overstromingen. Een motie van Water Natuurlijk en Christen Unie brengt meer duidelijkheid over de vraag: Wie heeft zeggenschap over onze dijken?
Veiligheid en biodiversiteit
De belangrijkste functie van dijken is de bescherming van het achterland tegen overstromingen. Het waterschap Hollandse Delta is daar verantwoordelijk voor. Om de veiligheid te garanderen worden dijken regelmatig getoetst en zo nodig versterkt. Bij het toetsen kijkt men naar diverse zaken. De hoogte ligt voor de hand, maar ook de erosiebestendigheid van de grasmat is van belang.
Al heel lang is bekend dat een gevarieerde plantengroei de “grasmat” sterker maakt. Beter bestand tegen golfslag. Verschillende plantensoorten een hebben een verschillend wortelgestel. De wortels vormen met elkaar ondergronds een hecht netwerk. Dat is sterker dan de wortels van enkele grassoorten. Een variatie aan kruiden is goed voor biodiversiteit en veiligheid.
Serieuze aandacht hiervoor is dus geboden. In het nieuwe groenbeleid van het waterschap is als aandachtspunt opgenomen om biodiversiteit op verpachte gronden te gaan stimuleren en de meeste dijken in de Hollandse Delta zijn verpacht. Een motie van Water Natuurlijk en Christen Unie bracht dit in beweging.
Zeggenschap op dijken
Een vooronderzoek naar de mogelijkheid om de voorwaarden van pachtcontracten aan te passen gaf meer duidelijkheid over de situatie in de Hollandse Delta. De zeggenschap van het waterschap is heel beperkt. In het verleden is dit voor een habbekrats “eeuwigdurend” uit handen gegeven en dat is een erfenis waar je niet zomaar van af komt.
In 2005 ontstond het waterschap Hollandse Delta door een fusie. Alle bestaande pachtcontracten gingen over naar het nieuwe waterschap. De voorwaarden in de contracten verschillen. De meeste contracten zijn niet eenzijdig te veranderen en er gelden vaak historisch lage vergoedingen van 10 tot 15 euro per hectare. Voorwaarden gericht op veiligheid en biodiversiteit komen weinig voor. Uitgangspunt is meestal een regulier agrarisch gebruik met soms een beperking op het gebruik van mest en bestrijdingsmiddelen. Navraag bij pachters leert dat er bij hen weinig of geen belangstelling is voor aanpassing van het contract.
Hoe verder?
Het College van Dijkgraaf en Heemraden zet in op drie sporen. Het aanpassen van contracten op vrijwillige basis. Dan zal het gaan om beperkte veranderingen zoals minder intensief begrazen of een ander maaibeheer. Bij afloop van nieuwere overeenkomsten kunnen nieuwe voorwaarden worden opgenomen. Verder onderzoekt het waterschap of er een stimuleringsregeling opgezet kan worden. Pachters zouden dan een financiële tegemoetkoming krijgen voor een beter beheer van de dijken.
Water Natuurlijk vindt dat het waterschap zeggenschap moet krijgen over haar eigendommen. Dat is beter voor veiligheid en biodiversiteit.